Funkcja wychowawcza ojca jest nie tylko ważna i konieczna, ale praktycznie niemożliwa do zastąpienia.
Kto jest dobrym ojcem? Dobrym ojcem jest ten, który: – „kocha dziecko; – akceptuje je takim, jakim ono jest; – potrafi współdziałać z dzieckiem, rozumie jego problemy; – daje dziecku rozumną swobodę, dostosowaną do wieku i poziomu jego rozwoju; – kształtuje poczucie odpowiedzialności dziecka – szanuje autonomię dziecka przyznając mu godność równą wszystkim ludziom”. Dobry ojciec musi być przy dziecku obecny. „Musi mieszkać w tym samym, co dziecko, mieszkaniu. Jest to warunek niewystarczający, ale konieczny… Musi znać dziecko, wiedzieć, w której jest klasie i o czym marzy, czym się interesuje i jakich ma kolegów, czego się lęka i jakie są jego pragnienia…Musi być dostępny (…) i musi być wsparciem dla rodziny”. Nam chodzi o przykładnego, dobrego ojca rodziny. funkcję.
1. Miłość ojcowska nie jest, tak jak miłość macierzyńska, bezwarunkowa. Ojciec nie kocha dziecka tylko dlatego, że jest ono jego dzieckiem, ale dlatego, że spełnia ono pewne oczekiwania, a więc np. jest przyjemne, grzeczne, dobrze się uczy, rokuje nadzieję na to, że będzie dobrym fachowcem itp. Zatem aby zasłużyć sobie na miłość ojca, dziecko musi spełniać określone warunki.
2. Miłość ojca nie jest tak jak miłość matki wszechogarniająca. Ojciec kocha w swym dziecku przede wszystkim te cechy, które są zgodne z wymaganiami, jakie stawia dziecku oraz te, które czynią dziecko zdolnym do pokonywania przyszłych trudności życiowych, np. pilność, pracowitość, odwaga, itp.
3. Miłość ojcowska nie jest także miłością wszechobecną. Ojciec nie kocha bowiem dziecka wtedy, gdy nie postępuje ono zgodnie z wymaganiami wpajanymi mu przez otoczenie społeczne, którego on, jako ojciec, jest reprezentantem.
4. Ojciec wreszcie nie potrafi, tak jak matka, kochać dziecka bezustannie. Miłość ojcowska ma tendencje do zaniku w okresie, gdy dziecko osiąga dojrzałość. W procesie wychowawczym miłość ojca do dziecka jest bardzo ważna i praktycznie rzecz ujmując – niezastąpiona.
Dobry ojciec jest pracowity, uczciwy, kochający, wymagający (względem siebie i względem dzieci), pomocny, troskliwy, komunikatywny, cierpliwy, radosny, współczujący oraz przede wszystkim szczęśliwy i zintegrowany wewnętrznie. I choć mówi się, że ideały nie istnieją, to jednak ten, który kocha swoje dzieci bezgranicznie, stara się im «przychylić nieba», a przy tym nie urządza nikomu życia na siłę, przez to staje się ojcem nadzwyczajnym.
Ojca rodziny nie może zabraknąć w procesie wychowania moralnoreligijnego. Ma on wpływ na rozwój moralny dziecka, bo pokazuje co dobre i co złe, a przez to wyrabia poczucie winy. „Rozwój moralny dziecka dokonuje się zazwyczaj w aspekcie wychowania religijnego. Ojciec spełnia w tym zakresie znaczącą funkcję. (…)”.
ks. Waldemar Wesoły