Wychowanie społeczne w katolickiej rodzinie

Rodzina pełni fundamentalną rolę w ludzkim życiu i stwarza warunki dla integralnego rozwoju człowieka. Katolicka rodzina, przyjmując fundamentalną chrześcijańską zasadę nakazującą miłować wszystkich ludzi, stanowi ważne środowisko kształtowania dojrzałych osobowości. Wychowanie społeczne realizowane w rodzinach katolickich jest ciekawym sposobem uspołecznienia jednostek.

Rodzina jest podstawową grupą społeczną pełniącą doniosłe role. Niewątpliwie daje podstawę rozwoju społecznego, uczy współżycia międzyludzkiego, stymuluje postawy moralne, uświadamia o prawach i obowiązki osoby, wyznacza systemy wartości i wzory postępowania. Określa warunki społecznego rozwoju osobowości jednostki, wpływa na socjalizację, uspołecznienie, podejmowanie działań społecznych i opiekuńczych. W atmosferze rodzinnej kształtują się postawy społeczne, wyrabia się szacunek dla drugiego człowieka, dla dzieci, starszych, chorych oraz formuje umiejętność podporządkowania się normom, nakazom, obyczajom. Dobrze funkcjonująca rodzina stanowi funda­ment życia społecznego i podstawowe środowisko rozwoju człowieka, szczególnie w wymiarze relacji z innymi, dlatego dla pełnego rozwoju wydaje się ona niezastąpiona. (…)

Należy podkreślić, że Kościół katolicki szczególnie w ostatnim okresie docenił znaczenie rodziny. Rozumie, że zawiera ona duże bogactwo czynników o charakterze pedagogicznym, dlatego realizując własna misję, opierał się na rodzinie. Kościół w swojej aktywności wyraża przekonanie, że rodzina stanowi podstawowe i naturalne środowisko integralnego rozwoju człowieka, w tym osiągania dojrzałości religijnej i społecznej. Szczegółowe analizy dotyczące wychowania społecznego realizowanego w katolickiej rodzinie poprzedzimy globalną charakterystyką poszczególnych kwestii związanych z podjętym do opracowania zagadnieniem. (…)

Katolicka koncepcja rodziny przyjmuje, że stanowi ona wspólnotę opartą na wzajemnej, wiernej i trwałej miłości. Człowiek jest zdolny do miłości wyższej, która opiera się nie na zmysłach, ale na oddaniu i integralnej miłości duchowej. Miłość jest prawdziwa wówczas, gdy tworzy dobro osób i wspólnoty małżeńskiej, a więc gdy jest obdarowywaniem drugiej osoby. Szczególnie oddanie seksualne jest integralną częścią miłości, którą mężczyzna i kobieta wiążą się z sobą aż do śmierci. Kobieta najpełniej realizuje się, obdarowując miłością innych. Chrześcijańska koncepcja miłości małżeńskiej podkreśla jej trwałość i dozgonność.

Rzeczywistość katolickiego małżeństwa i rodziny można scharakteryzować poprzez wyróżnienie dwu podstawowych wymiarów: teologicznego i kariologicznego. Pierwszy dotyczy aspektu nadprzyrodzonego, a drugi przestrzeni naturalnej. Wymiar teologiczny wyraża się w przekonaniu, że małżeństwo jest obrazem miłosnego przymierza między Bogiem i ludźmi. Chrześcijanie zawierający sakramentalny związek małżeński sprawiają, że zbawcza miłość Boga staje się wyraźna w relacji małżeńskiej i rodzinnej. Małżonkowie, realizując swoje powołanie, osiągają świętość, a ich miłość zostaje uświęcona i obdarzona cechą trwałości. Miłość małżeńska prowadzi do rodziny. Wymiar naturalny obejmuje głównie socjologiczno-psychologiczne elementy relacji małżeńsko-rodzinnych.

Kościół katolicki w wielu dokumentach daje wyraz troski o rodzinę. …

Roman Jusiak
w: Pedagogika rodziny 2/1 (2012)

czytaj cały tekst