Poznać prawdę o sobie – Rachunek sumienia z Dekalogu

Jak widzę samego siebie? Czy nie zafałszowuję swojego obrazu? Czy staram się o przekazywanie wyraźnego obrazu siebie? Czy szukam autentycznych wartości, także chrześcijańskich, jako fundamentu dla mojego życia? Czy raczej powtarzam bezrefleksyjnie zdania i oceny innych? Czy staram się o poznanie prawdziwych podstaw swojej egzystencji? Czy usiłuję zmagać się ze swoimi ułomnościami i walczyć ze swoimi słabościami? Czy inwestuję w swoje talenty i uzdolnienia, w kształtowanie swojego życia i świata, który mnie otacza? Czy w swoim życiu mam cele, które pragnę osiągnąć?

Czy pielęgnuję relacje z innymi ludźmi? Czy wnoszę dobrego ducha we wspólnoty, do których należę? Czy na co dzień jestem szczery wobec bliźnich? Jak zachowuję się w sporach i konfliktach? Czy uczestniczę w życiu, potrzebach i radościach bliźnich, swojej wspólnoty, parafii? Czy tylko uprawiam samouwielbienie?

Czy doświadczam wewnętrznie, że jestem dzieckiem Bożym? Czy wierzę, że odzwierciedlam chwałę Boga? Czy Bóg ma w moim życiu znaczenie? W jakich życiowych sytuacjach myślę o Nim? Czy dotrzymuję Mu wierności, ponieważ On jest mi wierny? Czy wierzę, że Bóg przebacza mi błędy i winy? Czy dziękuję Bogu za radość i dobro – te z przeszłości i te, których doświadczam dzisiaj? Czy w swoim życiu rozpoznaję osobistą drogę prowadzącą do Boga? Czy angażuję się w szukanie prawdy? Czy na co dzień daję świadectwo wiary w Jezusa Chrystusa?

Przykazanie pierwsze. Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną

Czy się modliłem? Czy modliłem się codziennie? Czy podejmowałem refleksję na temat mojej modlitwy? Czy jestem z niej zadowolony? Jeśli nie, czy próbowałem ją zmienić? Czy uczestniczyłem we Mszy świętej? Czy w czasie Mszy doświadczałem Boga? Jak Eucharystia wpływa na moje życie? Czy rozmawiam o Bogu z innymi? Czy sięgam po duchowe lektury? Czy szukam Boga w swojej życiowej przestrzeni? Jakie są moje doświadczenia religijne i duchowe?

Jakimi zasadami kieruję się w moim życiu? Które z nich wzbudzają moje dobre uczucie, a które złe? Cudzych bogów ma każdy z nas. Jakie są moje zagrożenia w tej kwestii? Czy moja wiara jest zagrożona? Co w moim życiu jest największą konkurencją dla Boga? Co stanowi dla mnie największe niebezpieczeństwo niewolniczego uzależnienia? W jakim stopniu cudzy bogowie zagrażają mojej wierze i mojemu życiu?

Przykazanie drugie. Nie będziesz brał imienia Pana, Boga twego, nadaremno

Czym jest dla mnie świętość? W jaki sposób myślę i mówię o Bogu, Jezusie, Maryi, świętych? W jaki sposób myślę i mówię o religijnych aktach: modlitwie, Mszy, pieśniach religijnych, religijnych zachowaniach i praktykach innych ludzi? Czym różni się moje religijne mówienie o świętościach od mowy na inne tematy? Czy wymiar świętości ma w mym życiu znaczenie? Jeśli nie – dlaczego tak się dzieje? Co w tej kwestii zmieniło się od czasów dzieciństwa – młodości? Jeśli tak – dlaczego, kiedy to nastąpiło?

W czym przejawia się mój szacunek dla świętości? Kiedy czuję, że go brak? Jak oceniam wpływy środowiska i wpływ kultury na moje życie i na moją wiarę? Jakie są moje lektury? Jakie nawiązuję kontakty? Jakie oglądam programy telewizyjne? Jak korzystam z Internetu? Które z moich postaw i zachowań uważam za niszczące: padające słowa, mechanizmy agresji lub samoobrony? Jakie głębsze podłoże może mieć mój brak respektu dla innych ludzi?

Przykazanie trzecie. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił

Czy uczestniczyłem w każdą niedzielę we Mszy świętej? Czy powody mej absencji lub spóźnienia na nabożeństwo były oczywiste? Czy starałem się o zachowanie należnego skupienia i modlitwy? Czy uczestniczę we Mszy wewnętrznie. Jeśli nie – dlaczego tak się dzieje? Czy uczestnictwo w liturgii ma wpływ na moje życie? Jaki jest mój stosunek do poszczególnych części Mszy świętej? Czy byłem przygotowany na przyjęcie Komunii świętej? Czy obecność w kościele kończyłem dziękczynieniem? Czy byłem godny uczestniczyć w niedzielnej Mszy i przystąpić do Komunii?

Jak spędzam niedzielę? Inaczej niż dzień powszedni? A może w niedzielne przedpołudnia robię zakupy w hipermarkecie, sam lub z rodziną? Czy znajduję czas na sprawy duchowe, medytację, odpoczynek, dialog i kreatywność? Czy niedziela staje się okazją do pogłębienia rodzinnych więzi? Jak wkraczam w nowy tydzień? Wypoczęty, zorientowany na następną niedzielę i z postanowieniami czy raczej zmęczony i zrezygnowany? Co niszczy moje niedziele: presja pracy, nuda, bierność? Czy Bóg jest centrum kształtowania mojego tygodnia?

Przykazanie czwarte. Czcij ojca swego i matkę swoją

Jaką rolę odgrywam wobec swoich rodziców? Za co jestem zobowiązany im do wdzięczności? Czy czuję się przez nich zraniony? Jeśli tak w czym? Czy są jakieś zdarzenia z mojego dzieciństwa i młodości, które obciążają mój stosunek do rodziców? Czy są jakieś metody wychowawcze lub decyzje rodziców, z którymi jeszcze się nie uporałem? W jaki sposób myślę o moich rodzicach? Ile czasu i troski im poświęcam? Jak oni odbierają moje zachowanie? Czy jestem za mało samodzielny, czy raczej zbyt zdystansowany? Co powinno się w tej kwestii zmienić?

Przykazanie piąte. Nie zabijaj

Kogo uważam za swoich bliźnich? W jakich sytuacjach przykazanie miłości bliźniego było dla mnie apelem do spotkania z człowiekiem na głębszej płaszczyźnie? Komu pomogłem, komu pomocy odmówiłem? W jaki sposób myślałem o życiu zagrożonym o aborcji, chorobie, starości, skrzywdzeniu? Jak zachowywałem się wobec powierzonych mi przez Boga bliźnich. W jakich sytuacjach byłem zbyt tchórzliwy, by stawić opór złu uderzającemu we mnie lub w innych? A w jakich sytuacjach byłem nadaktywny i narzucałem się innym? Jakie było moje myślenie o sobie i innych? Czy nawiązywałem nowe relacje, a w relacjach istniejących okazywałem wierność? Czy otwierałem się na ludzi, czy też raczej wycofywałem się lub zacietrzewiałem? Czy czuję się odpowiedzialny za sprawy społeczne? Czy nie wyrzucam sobie braku zainteresowania w obliczu klęsk żywiołowych lub innych problemów swojego środowiska?

Przykazanie szóste i dziewiąte. Nie cudzołóż. Nie pożądaj żony bliźniego swego

Jaki jest mój stosunek do własnego małżeństwa lub małżeństwa innych ludzi? Jakie jest moje nastawienie do rodziny? Czy stanowiłem zagrożenie dla małżeńskich i rodzinnych relacji? Czy komuś zaszkodziłem lub kogoś skrzywdziłem? Jaka jest moja postawa przed- lub pozamałżeńska? Jakie są moje małżeńskie zachowania? Jakie obowiązki względem współmałżonka zaniedbuję? Czy zaniedbuję: wyrazy czułości, zainteresowanie, pomoc? Jakie jest moje nastawienia do dziecka? Jaki jest mój stosunek do wyrzeczenia w życiu małżeńskim i rodzinnym?

Jaką rolę w moim życiu odgrywa seksualność i zachowania erotyczne? Czy ta sfera jest w moim życiu uporządkowana i afirmowana? Czy w moim życiu seksualność dominuje? Czy raczej ją wyparłem? Jakie jest moje mówienie o seksualności? Dlaczego mówię na ten temat tak a nie inaczej? W jaki sposób reaguję na kobiety, mężczyzn, dzieci i młodzież? Jakie jest moje faktyczne zachowanie seksualne? Czy towarzyszą mu jakieś fantazje i senne marzenia. Jeśli tak – jakie? Czy nie narażam się na niebezpieczeństwo przekraczania przykazania osłaniającego małżeństwo przez wadliwe autoerotyczne zachowanie? Czy odczuwam poczucie winy na tle erotycznym i seksualnym? Jeśli tak – w jakich sytuacjach?

Przykazanie siódme i dziesiąte. Nie kradnij. Ani żadnej rzeczy, która jego jest

Czy kradłem? Czy usprawiedliwiałem kradzież innych? Jak rozwijało się moje myślenie o własności? Czy ten temat jest mi obojętny? Czy własność wzbudza moją zazdrość? Czy mój stosunek do własności jest lekkomyślny? Jaka jest moja postawa wobec własnych zarobków i płacenia podatków? Jakie jest moje zachowanie względem własności innych?

Czy jestem uzależniony od konsumpcji? Kiedy wyrzekłem się, a kiedy zawiodłem wobec potrzeby wyrzeczenia? Jakie jest moje osobiste gospodarowanie pieniędzmi? Jaki jest mój stosunek do używek? Czy cierpiałem z powodu osobistych uzależnień? Jak wygląda kształtowanie mego wolnego czasu? Czy zastanawiałem się nad potrzebą umiarkowania i samoograniczenia w konsumpcji? Czy stawałem się – mniej lub bardziej – jej niewolnikiem? Czym jest dla mnie ubóstwo? Czy w moim życiu owocuje żądanie Jezusa skierowane do bogatego młodzieńca: Idź, sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie (Mk 10, 21)?

Przykazanie ósme. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu

Czy kłamię? Jeśli tak – kogo okłamuję i z jakich powodów: z żądzy pieniądza, strachu, wyrachowania, bezsilności, miłości, troski o innych? Czy nie okłamywałem siebie samego: w postanowieniach, obietnicach, marzeniach, sferze kształtowania swojego życia, relacjach z innymi?

Czy to tworzę dla innych fałszywy obraz siebie? Jeśli tak – czym różni się mój wizerunek dla ludzi od tego, jaki jestem naprawdę? Czy nie dopuszczam się manipulacji moimi zachowaniami lub zachowaniami innych? Jeżeli tak – w jakich sytuacjach? W jakich sytuacjach zachowuję się dyplomatycznie nieszczerze: w pracy, w relacji do współmałżonka, dzieci? Jakie motywy wówczas mną kierują: presja sukcesu, ciśnienie osiągnięć, żądza znaczenia? Czy nie odgrywam nie swoich ról? Czy pragnę przewodzić, być lubiany, przyciągać uwagę innych, być użytecznym, mieć wpływy?

ks. Alfons J. Skowronek

źródło: zycie-duchowe.pl